که میتواند برای امنیت در عراق و ادامه مذاکرات میان ایران و آمریکا درخصوص ثبات و امنیت منطقه حائز اهمیت باشد مشروط بر اینکه آمریکاییها نشان دهند که مذاکرات برای امنیت در عراق یک استراتژی است نه تاکتیک. سه وضعیت بر این دور از مذاکره حاکم است.
1. هدف مشترکی بین عراق، ایران و آمریکا برای استقرار امنیت در عراق مطرح شده که موضوع مذاکره است، اما این هدف مشترک با استراتژیهای دوگانه مواجه است: یکی استراتژی مشترک ایران و عراق که خواهان ثبات و امنیت داخلی در عراق هستند.
زیرا استقرار امنیت در عراق، منوط به خروج نیروهای بیگانه ازجمله آمریکا از عراق خواهد شد و از طرفی استراتژی آمریکا که استقرار امنیت در عراق را به منزله تثبیت استقرار نیروها و پایگاههای نظامی برای نظارت و مدیریت مستقیم بر تحولات عراق و منطقه میداند.
بدیهی است در چنین شرایطی چنانچه طرف آمریکایی در مذاکره بر حول این استراتژی بخواهد حرکت کند یا مذاکره بهمنزله تاکتیکی برای تحقق این استراتژی باشد، راه بهجایی نخواهد برد.
2. جنبههای حرفهای و تکنیکی مذاکره میان ایران و آمریکا بهعنوان فرصتی برای تغییر وضعیت کنونی به وضعیتی بهتر در عراق است که بستگی به مهارت حرفهای و تاکتیکها و تجربیات تیم مذاکرهکننده دارد و اینکه آیا طرف آمریکایی بهعنوان یک تاکتیک وارد مذاکره شده یا اینکه حاضر به تغییر استراتژی سابق خود برای دستیابی به وضعیت جدیدتر است، میتواند برای گام بعدی و ادامه مذاکرات حائز اهمیت باشد زیرا در اینگونه مذاکرات متدلوژی مذاکره و به سرانجام رساندن آن از اهمیت بالایی برخوردار است و متد ما در این دوره از مذاکره لازم است، روش مرحلهای باشد که ادامه مرحله بعدی منوط به موفقیت در مرحله قبلی باشد.
بدین معنا که چنانچه در این دوره از مذاکره انعطاف و تفاهم در طرف آمریکایی برای یک نتیجهگیری درست براساس هدف مشترک یعنی امنیت مشاهده شود میتواند سهولت بخش مرحله بعدی برای ادامه مذاکره باشد و طبیعی است که این توفیق اولیه میتواند نظرات برخی از مخالفان مذاکره ایران و آمریکا در عراق را تعدیل کند.
3. تجربه مذاکرات گذشته با آمریکا نشان داده که هر وقت آنها از مهلکهای که بهخاطر آن حاضر به مذاکره شدهاند، عبور کردهاند، سیاستهای سرسختانهتری علیه ایران در پیش گرفتهاند که مذاکرات ایران و آمریکا برای آزادی گروگانهای آمریکایی، مذاکرات معروف به گفتوگوهای مکفارلین و گفتوگوهایی درخصوص مسأله افغانستان و عراق از آن جمله هستند که اعتماد به مذاکره با آمریکاییها را در ایران بهشدت مخدوش کرده است که این دور از مذاکرات فرصت جدیدی است برای آمریکا که بتواند بیاعتمادی ناشی از سیاستهای دوگانه گذشته خود را با ایران اصلاح کند.
بدیهی است چشمان تیزبین و ناظر ملت ایران و عراق و همچنین اندیشمندان جهان به این دور از مذاکرات دوخته شده است و درصورتیکه ایران از یک سیاست حرفهایتر و سیاست تبلیغاتی پیچیدهتر از گذشته استفاده کند، در صورت برخورد تاکتیکی آمریکا با مذاکرات در عراق قادر خواهد بود، همه اتهامات کاخ سفید علیه ایران در رابطه با عراق را متوجه سیاست جرج بوش کند که ایران را پیوسته عامل عدم امنیت عراق معرفی کرده است، درحالیکه ما معتقدیم سیاستهای دوگانه آمریکا باعث این ناامنی شده است.
*رئیس کمیته روابط خارجی مجلس